Projekt ustawy z 22 maja 2025 r. dotyczący zmian w ustawie o lasach oraz ustawie – Prawo ochrony środowiska, budzi poważne obawy w środowisku firm tartacznych i przetwórczych. Choć Ministerstwo Klimatu i Środowiska deklaruje chęć wsparcia działań proekologicznych, to proponowane mechanizmy finansowe i redystrybucyjne mogą przynieść skutki odwrotne do zamierzonych – osłabiając gospodarkę opartą na odnawialnym surowcu, jakim jest drewno.

Nowa danina – redystrybucja zamiast inwestycji

Jednym z kluczowych zapisów nowelizacji jest obowiązek kwartalnych wpłat do Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 2% przychodów ze sprzedaży drewna przez Lasy Państwowe. Jednoznacznie wskazujemy, że to nic innego jak ukryta forma „opodatkowania” drewna, której ciężar zostanie przerzucony na krajowe przedsiębiorstwa. W praktyce oznacza to wzrost kosztów surowca dla tysięcy firm, zwłaszcza małych i średnich, które stanowią trzon krajowego przemysłu drzewnego. W sytuacji, gdy sektor już dziś boryka się z ograniczoną podażą drewna oraz rosnącymi kosztami energii i pracy, dodatkowe obciążenia mogą być ciosem, który doprowadzi do spadku rentowności i ograniczenia działalności wielu zakładów.

Ekologia selektywna – drewno pominięte w strategiach wsparcia

Projekt ustawy zakłada przekazywanie środków finansowych wyłącznie na określone cele środowiskowe – m.in. wsparcie parków narodowych, edukację ekologiczną czy monitoring przyrodniczy. Choć działania te mają znaczenie, to całkowicie pominięto wsparcie drewna jako materiału ekologicznego i strategicznego w transformacji klimatycznej.

To wyraźny dysonans względem unijnych i krajowych dokumentów strategicznych, które promują wykorzystanie drewna w budownictwie i gospodarce o obiegu zamkniętym. Pomijanie tego aspektu w ustawie świadczy o niezrozumieniu roli, jaką sektor drzewny odgrywa w polityce klimatycznej – nie jako problem, lecz jako jedno z rozwiązań.

Dublowanie funduszy i biurokratyczne koszty

Wskazuje również na poważne ryzyko nieefektywności wydatkowania środków oraz dublowanie źródeł finansowania. Cele, które ma realizować nowy mechanizm, są już dziś wspierane przez budżet państwa oraz fundusze NFOŚiGW. Tymczasem projekt zakłada tworzenie nowych struktur administracyjnych, których koszty mają być pokrywane ze środków Lasów Państwowych – oznacza to, że część funduszy zamiast na działania prośrodowiskowe trafi na obsługę biurokratyczną.

Przemysł drzewny apeluje o szerszy dialog

Wyrażamy wdzięczność za możliwość udziału w konsultacjach, ale jednocześnie zwracamy uwagę, że proces dialogu nie może ograniczać się do wybranych organizacji branżowych. W Polsce działa wiele podmiotów reprezentujących różne segmenty sektora drzewnego, których głos musi być uwzględniony, by uniknąć decyzji opartych na niepełnym obrazie sytuacji.

Podsumowując, nowelizacja ustawy o lasach w obecnym kształcie:

•            zwiększy koszty drewna dla polskich firm,

•            pomija rolę drewna jako ekologicznego i odnawialnego surowca,

•            dubluje istniejące mechanizmy finansowania ochrony środowiska,

•            zwiększa obciążenia administracyjne bez gwarancji efektywności.

W naszej ocenie środowisko naturalne to dobro wspólne i jego ochrona powinna być realizowana w ramach ogólnych środków budżetowych, a nie poprzez selektywne obciążanie jednego sektora gospodarki. Jeśli ustawa wejdzie w życie w proponowanym kształcie, może doprowadzić do spadku konkurencyjności krajowego przemysłu drzewnego i poważnych strat dla całej gospodarki.

Red. Piotr Garstka

Pismo do pobrania:

IG.36.5.2025