Rozporządzenie UE dotyczące wylesiania (EUDR), które obowiązuje od 29 czerwca 2023 r., ma na celu zapobiegać wylesianiu oraz degradacji lasów przy imporcie i eksporcie produktów takich jak kawa, kakao, olej palmowy, soja, kauczuk i drewno. Firmy muszą wdrożyć system należytej staranności, gromadząc szczegółowe informacje o pochodzeniu surowców oraz oceniając ich wpływ na środowisko.

EUDR nakłada na firmy sektora drzewnego znaczne obciążenia biurokratyczne, które są kosztowne i wymagają dodatkowych zasobów ludzkich. Szczególnie jest to niesprawiedliwe dla firm z krajów takich jak Polska, gdzie istnieją efektywne przepisy ochrony lasów, a same lasy zarządzane są w sposób zrównoważony. Aby skutecznie walczyć z globalnym wylesianiem, nie osłabiając jednocześnie konkurencyjności firm z sektora leśnego i drzewnego, konieczne są istotne zmiany w treści rozporządzenia.

Po protestach europejskich organizacji branżowych oraz części państw członkowskich, Komisja Europejska zaproponowała zmiany w treści rozporządzenia EUDR. Jako organizacja reprezentująca polskich przedsiębiorców z sektora drzewnego, z nadzieją przyjmujemy tę inicjatywę, widząc w niej szansę na radykalne usprawnienie i dostosowanie rozporządzenia do realiów rynkowych oraz operacyjnych.

Proponowane przez Polską Izbę Gospodarczą Przemysłu Drzewnego zmiany w rozporządzeniu EUDR:

1. Wyłączenie produktów drzewnych:

EUDR powinien skupić się na pierwszym wprowadzeniu drewna okrągłego na rynek UE, wyłączając inne produkty drzewne, co uprościłoby przepisy i zmniejszyło obciążenia firm.

2. Listy krajów ryzyka:

Wprowadzenie „białej” i „czarnej” listy krajów ryzyka zmniejszyłoby biurokrację dla krajów z białej listy, które mają solidne regulacje w zakresie zarządzania zasobami leśnymi.

3. Przedłużenie terminu wdrożenia:

Termin wdrożenia do grudnia 2024 r. jest nierealistyczny. Wymaga przedłużenia co najmniej o dwa lata, aby firmy mogły dostosować się do nowych wymagań oraz, by opracować dojrzały technicznie system informacyjny.

4. Obowiązki UE w umowach handlowych z krajami trzecimi:

Unia Europejska, posiadając wyłączne kompetencje w międzynarodowych umowach handlowych, powinna zawierać zobowiązania w zakresie norm środowiskowych z krajami trzecimi. Wyłącznie rozwiązania na poziomie krajowym, implementowane przez poszczególne rządy krajów zagrożonych wylesianiem, będą w stanie  na trwale zapewnić rozwiązania proekologiczne.

EUDR, pomimo szlachetnych intencji, musi uwzględniać realia rynkowe oraz specyfikę operacyjną firm w sektorze leśnym i drzewnym. Żadne wprowadzone regulacje nie mogą osłabiać konkurencyjności tych przedsiębiorstw, zarówno na rynku unijnym, jak i międzynarodowym. Szczególnie w Polsce, gdzie dominującą rolę w zaopatrzeniu w surowiec drzewny odgrywa PGL Lasy Państwowe, nie ma zagrożenia wylesianiem. Wręcz przeciwnie, Polska prowadzi trwałą i zrównoważoną gospodarkę leśną, która może stanowić wzór dla innych krajów, a stale zwiększająca się zasobność polskich lasów jest tego dowodem.

W związku z tym nie widzimy racjonalnych przesłanek, aby polskie firmy drzewne, korzystające z surowców pozyskiwanych w lasach zarządzanych przez państwo, musiały ponosić znaczne koszty związane z udowadnianiem braku problemu wylesiania w kraju. Wnosimy zatem o modyfikację rozporządzenia EUDR zgodnie z przedstawionymi powyżej propozycjami, aby zapewnić bardziej adekwatne i praktyczne rozwiązania, które nie obciążą niepotrzebnie firm działających w Polsce.